Çocuklarda ve Ergenlerde Stres Durumunda Neler Yapabiliriz?

Çocuklarda ve Ergenlerde Stres Durumunda Neler Yapabiliriz?

Sınav Stresi

 Çocuklar okula başlayana kadar rüya gibi bir dönem geçirir. Uyanık geçirdikleri sürenin neredeyse tamamında oyun oynar, yeni keşifler yapar ve sevdikleri insanlarla bir arada vakit geçirirler. Ancak okulun başlamasıyla birlikte bu dönem sona erer. Artık hayatlarında daha önceki döneme göre çok daha belirgin bir şekilde ortaya çıkan bir kavram vardır:sorumluluk… Öğrenilmesi gereken konular, yapılması gereken ödevler, tekrar edilmesi gereken dersler, okula vaktinde gitmek için uyanılması gereken saatler ve güzel bir karne getirebilmek ya da iyi eğitim veren okullara girebilmek için geçilmesi gereken sınavlar…

Öğrencilerin akademik başarılarını ölçmek amacıyla uygulanmakta olan sınav sistemine çocuklar birbirlerinden farklı şekilde tepki verirler. Bazı öğrenciler için sınava hazırlık ve sınav süreci eğitimin ‘olağan’ parçalarıdır. Dolayısıyla sınav performanslarını olumsuz yönde etkileyen bir sorun yaşamazlar. Bazı öğrenciler için ise sınava hazırlık ve sınav süreci oldukça kaygı vericidir. Bu çocuklarda başarısız olma korkusu o kadar yoğun yaşanır ki, sınav anında sahip oldukları bilgileri kullanmakta zorlanırlar. Buna bağlı olarak da sınav öncesindeki kötü senaryo gerçek olur: çalışmalarının karşılığında beklediklerinden daha düşük bir sonuç alırlar. Başarısız olma korkusunun başarısız olma ile sonlandığı bir kısır döngü oluşur. Bu kısır döngüye girmemek ya da performansı olumsuz etkileyen kaygıdan kurtulmak için sadece çocuklara değil ailelere ve öğretmenlere de görev düşmektedir.

  Başarısız olma korkusu olarak adlandırabileceğimiz sınav kaygısını yaşayan öğrenciler sınava hazırlanırken, sınav anında ve sonrasında pek çok farklı belirti gösterebilir. Bu belirtiler zihinsel, duygusal ya da bedensel kökenli olabilir. Bu belirtilerin anne-babalar ve öğretmenler tarafından gözlenmesi sıkıntının giderilmesinde büyük önem taşır. Çünkü çocuklar sıkıntı ve ihtiyaçlarını belirtmekte yetişkinlerden daha çok güçlük çeker.

Ödev Stresi

  Çocuklara, gençlere ya da ebeveynlere sadece ödev sözcüğünü söylediğinizde zihin ve bedenlerindeki tüm duygu durum değişikliklerini görebilirsiniz. Ödev çocuklar için önemli bir stres nedenidir. Ödev stresi çocukların ve gençlerin baş ağrısı, uyuma güçlüğü, yorgunluk gibi strese bağlı belirtiler göstermesine neden olabilir. Öğrenciler ödevi yararlı bir öğrenme deneyimi olarak algıladıkları zaman daha az akademik kaygı ve daha az strese ilişkin fiziksel belirtiler gösterdikleri görülmektedir.

  Ödev stresinin azaltılması çocuğunuzun ödevlerini yapmasını yaşam boyu süren pozitif bir deneyim haline dönüşmesini öğretir. Ödev çok kapsamlı ve zaman alıcı olduğu zaman tüm aile üzerinde olumsuz bir etkisi de olabilir. Çocuğunuzun ev ödevi rutinini iyice değerlendin. Eğer çocuğunuz ev ödevini ağlayarak bitiriyorsa, uykusundan mahrum kalıyorsa ya da yapmak istediği aktiviteleri bırakıp ödevleri için daha fazla zaman ayırıyorsa aşırı stres yaşıyor olabilir

Çocuklarda ve ergenlerde stres belirtileri:

-Sinirlilik ve olağandışı duygusal tepkiler.

-Uykuya zor geçme ya da kâbuslar.

-Konsantre olamama.

-Ders notlarında ve sınıf işleyişinde düşüş

-Bağ ağrısı ya da mide ağrısı

-Açıklanamayan korkular ya da artmış anksiyete.

-Önceki gelişimsel seviyelere geri dönüş.

-Aile faaliyetleri ya da akran ilişkilerinde izolasyon.

-Alkol ya da uyuşturucu denemeleri.

Ödev Stresini Azaltmak İçin İpuçları:

1. Ev ödevinin bir bölümünü tamamlamak için küçük hedefler belirleyin. Bir mola ile çocuğunuzu ödüllendirin. Mola bitimini haber vermek için bir zamanlayıcı kurun. Bu güç mücadelelerini ortadan kaldırır.
2. Her akşam ödevlerini gözden geçirmeleri için çocuğunuzu teşvik edin böylece sınav zamanı geldiğinde bilgi bombardımanına uğramazlar.
3. “Ben bunu yapabilirim,” “ Aferin,” gibi olumlu ifadeler ve onaylamalar kullanın.
4. Evinizde çocuğunuzun ödev yapabildiği ve çalışabildiği özel bir alan ayarlayın. Temiz ve rahat bir alan kolay odaklanmayı ve sakin hissetmeyi sağlar.
5. Çocuğunuza rahatlama teknikleri öğretin. Herhangi bir rahatlama tekniği çocuklarda anksiyete seviyesinin azalmasına ve stresle baş etmesine yardımcı olur. Derin nefes almak, sevilen müziğin dinlemesi, düzenli egzersiz ya da kahkaha atmak gibi faaliyetler rahatlamayı sağlayabilir.
6. Çocuğunuzun ödeve başlamadan önce sağlıklı bir atıştırma ya da yemek yemesini sağlayın. Aç olunduğunda ya da şeker yendiğinde konsantre ya da dengeli hissetmek zordur.